Orzechy włoskie mają wyjątkowy smak. Są jednocześnie słodkie i nieco gorzkie. Do tego charakterystyczna tłustawa konsystencja sprawia, że trudno je pomylić z innym składnikiem. To świetna przekąska, którą można podjadać samodzielnie – oczywiście po wydobyciu ich z grubej łupiny (lub kupując je bez łupin). W dawnych czasach wierzono, że kształt orzechów włoskich – przypominający ludzki mózg – dowodzi, że ich zjadanie dobrze wpływa na naszą kondycję intelektualną. Dziś też często sięgamy po nie dla zdrowia, ale również świetnego smaku.
Orzechy włoskie raczej nie stanowią podstawy ani głównego składnika potraw. Zwykle używa się ich w charakterze dodatku lub jednej z wielu części składowych. Nie dominują smaku dań z orzechami włoskimi, jednak wprowadzają wyjątkowy akcent, który stwarza istotną różnicę. I jako taki akcent pojawiają się w różnych kontekstach kulinarnych – zarówno pośród dań słodkich, jak i słonych.
Orzechy te znajdują zastosowanie przede wszystkim w słodkich przysmakach. Mogą być częścią mieszanki musli, często dodaje się je też do rozmaitych ciasteczek. Bardzo dobre są ciasta z orzechami włoskimi – zarówno wszelkiego rodzaju orzechowce, jak i na przykład ciasta z makiem zawierające ich dodatek. Bożonarodzeniowe makówki też nie obędą się bez dodatku tych orzechów.
Wypieki i desery nie wyczerpują jednak kulinarnych zastosowań orzechów włoskich. Można ich użyć także do przygotowywania dań na słono. Będą pasowały do różnych sałatek, którym dodadzą smaku oraz chrupiącej faktury. W sałatkach z orzechami włoskimi świetnie sprawdzi się też rukola, która sama ma lekko orzechowy smak. Dla kontrastu często dodaje się owoce – zwłaszcza gruszki, ale jabłka też się spiszą. Oprócz tego orzechy włoskie można dodawać do mięs – na przykład w formie panierki. Doskonale współgrają z praktycznie każdym rodzajem sera.